Griezelig

Wat griezelig dat de uitgeholde waan van de dag in de Verenigde Staten wereldwijd zo'n grote invloed kent. Het alledaagse leven in Nederland is vergeven van Amerikaanse ditjes en datjes. Hoe lang duurt de voorwaardelijke dankbaarheid voor de Marshallhulp? Het aardse bestaan reikt verder dan louter economische belangen. Zou ik hopen althans.

Aansluiting

KPN sluit je aan, luidt de missie van de 'hoogwaardige' telefonie-aanbieder. Het bedrijf gebruikt telefooncellen daarom als reclamezuil. Of biedt de reclamezuil extra mogelijkheid om te bellen? Al voor de piep laat de adverteerder een grote boodschap achter. Hier sluit je vooral aan bij een reusachtig glas bier. Altijd dichtbij. De vraag is of dat meteen goed voelt. Sommige bellers weten zich met Jupiler verkeerd verbonden.

Wasdom

Waar ik levenslicht aan een singel zag
daar werd de stad geboorteplaats
nu ik verleden tegen heden weerkaats
streeft gevoel naar effectbejag

Een geboortehuis dient monument
te zijn, voor alle mensenkinderen
dat de herinnering doet zinderen
met elk moment verbonden in cement

zo bouwen ouders meer en meer
of gijzelen ommelanden
roven groen zonder ommekeer

nieuwbouw maakt vele vijanden
maar vrienden evenzeer
weer babykamers ruim voorhanden

Behaaglijk

Op misschien wel het mooiste terras van de stad, bij het café waar ik vaak ruzies met de mantel der liefde bedekte, staat tegenwoordig een dekenkist. Extra service voor de klant bij het invallen van de koude. Over de rugleuningen hangen fleece-dekentjes uitnodigend gereed voor gebruik. Voor gasten die met de dalende temperatuur toch buiten willen zitten. Misschien om de verstokte rokers tegen vorst te beschutten. Ze zouden eens kou vatten, of erger nog, een longontsteking krijgen. Je moet ten slotte aan hun gezondheid denken. En ze behagen nog een bestelling te doen.

Bladeren

Naast een verregende herfstwandeling afgelopen weekeinde weer eens uitvoerig zitten bladeren. In een stapel bladen. Om er een paar te noemen: The New Yorker, The Word (music magazine of the year in Engeland), Mixmag, Parool PS Van de week en De Journalist.
Gelet op de meterslange en overvolle schappen in de kiosken maak ik me voorlopig geen zorgen om het verdwijnen van gedrukte week- en maandbladen. Er komen telkens nieuwe titels bij.
Een groot voordeel van bladeren in tijdschriften is dat dit draadloos kan. Voor veel nieuwe media en communicatiemiddelen was zoiets kort geleden nog een noviteit. Papier is echter al eeuwen mobiel en draadloos. Dat wordt voor het gemak wel eens vergeten.

Tempel

In Hanoi staat de Tempel van de Literatuur. Dit boeddhistische heiligdom zal vast en zeker voor andere literatuur opgericht zijn dan ik beoog. Blijft overeind dat een gebouw met als naam Tempel van de literatuur voor mij als muziek in de oren klinkt. Het klinkt allicht beter dan openbare bibliotheek. Waar je natuurlijk ook als verlichte geest vandaan kunt gaan, of tot inzichten komt.
Wat literatuur ook moge zijn. Voorlopig vormt mijn aardse tabernakel mijn privé-tempel van de letterkunst.

Gek

De straat gezien door een raam van wat jarenlang het dolhuis was. Wel gek hoe de bestemming drastisch wijzigde. Momenteel huizen er werken die Dick Bruna langdurig in bruikleen heeft gegeven aan het Centraal Museum.
Ooit werd er waanzin geconserveerd. Nu Nijntje. Of Miffy, zoals ze het konijntje buiten Nederland kennen. Het voeren van twee namen is geen verschijnsel van schizofrenie maar eerder een kwestie van uitspraak. In Amerika of Japan breekt het woord Nijntje de tong.

Complex

In het voormalige politiebureau realiseerde hij het Louis Hartloopercomplex, een Utrechts film- en cultuurcentrum. Genoemd naar de beroemde explicateur die 'stomme films' voor het publiek verlevendigde. In juli 2004 ging het complex open. Gisteren was ik er voor het eerst.
Jos Stelling is ook kroegbaas, regisseur, filmproducent, oprichter van het Nederlands Filmfestival en succesvol ondernemer. Stelling maakt wat van de stad. En zijn leven.

Dode

In het voorjaar van 2009 logeert negen dagen lang een schrijvende dode in Leidsche Rijn. Arnon Grunberg doet dan in NRC Handelsblad dagelijks verslag van zijn tijdelijke verblijf bij bewoners op vier verschillende adressen in de Utrechtse VINEX-wijk. Door middel van een column. Dit alles ter gelegenheid van het tienjarige bestaan van het uit de grond gestampte stadsdeel.
Op 9 november 2007 schreef Arnon Grunberg in De Morgen: ‘Als het om Nederland gaat beschouw ik mijzelf als een schrijvende dode en zoals Mulisch al over Fassbinder opmerkte: deze dood siert mij’.
Een schrijvende dode, uitgerekend laten logeren op de plek ‘waar mensen plezierig wonen’ maakt het kunstproject op voorhand al luguber.

Open

Eigenlijk was ik al te laat voor een overleg. En had dit al doorgegeven. Onderweg werd mij de ultieme smoes aangereikt. De brug ging open. Het verkeer in de stad moest wachten. Op een plezierbootje dat kalm verder voer.

Luchtkasteel

Met een kapitaalinjectie van 10 miljard euro zou mijn droomkasteel zeker dichterbij gebracht kunnen worden. Daarover in gesprek gaan met ING is natuurlijk zinloos. Voorlopig lijkt alleen een luchtkasteel dichterbij.
Hoog tijd om het aloude spreekwoord weer eens te gebruiken: Zuinigheid met vlijt bouwt huizen als kastelen. Dat krijg ik vast niet te horen als ik 0800 7012 bel.

Boodschap

Honig brengt de consument een boodschap. Onder de merknaam op al hun pakjes prijken afwisselend de woorden Samen, Vertrouwd en in een krullerig lettertype Inspiratie. Gemakshalve ga ik er van uit dat deze woorden terug te voeren zijn op de bereiding van bijvoorbeeld Spaghettisaus Bolognesse, Italiaanse kruidensaus, Tagliatelle Roomsaus.
De woorden Samen, Vertrouwd en Inspiratie klinken buiten de keuken alsof de marketingafdeling vooruit loopt op de kerstboodschap van Hare Majesteit.

Blasphemia

Van sommige woorden is te betreuren dat ze in onbruik raken. Na mijn geboorte in 1966 voltrok zich een duidelijke verandering in taalgebruik. Blasfemie bijvoorbeeld, oftewel godslastering, raakte hopeloos uit de tijd. Zo'n beetje alles kan gezegd en geschreven worden over God. Althans over de protestante Nederlandse God. En vast ook wel over die van de katholieken. Daarmee is het prachtige woord blasfemie zoetjesaan verdwenen. Of blasfemie ook voor Allah geldt staat niet in mijn Van Dale.
Twee boekdetaillisten weigeren het nieuwste boek Godverdomse dagen op een godverdomse bol van auteur Dimitri Verhulst te verkopen. Ze kondigden dit aan in een brief aan de uitgever. Met deze onverschrokken daad van verzet door de beide kleinhandelaren is anno 2008 blasfemie weer nieuw leven in geblazen.

Oktober

Hoezeer ik een zonaanbidder ben, en de zomer zeer waardeer, wil ik graag een ode brengen aan oktober. Op de grens van warm en koud, in een mix van gespiegelde lente en herademende herfst, biedt deze maand een interessante cocktail van weerbeeld, stemmingen en garderobewisseling. Graag zou ik oktober in een leren koffer meenemen en uitvoerig ondergaan. Ergens in een ver afgelegen buitengebied. Oktober is oké.

Rechtstreeks

In Amsterdam ontwaar ik op de vertrekstaten van de Nederlandse Spoorwegen zowaar de vermelding van mijn woonplaats, ergens gunstig gelegen in het buitengebied waar de trein ook stopt. Met nadruk op 'ook'.
Wel weet ik me zo rechtstreeks verbonden. Tussen hoofdstad en heuvelrug, tussen provincie en de wereld, tussen forensen en cosmopolieten, tussen alles en niets.
Slechts 32 minuten over het spoor, en een stop op Utrecht CS scheiden mij van station Amsterdam Amstel. Daar vouw ik de fiets uit en vervolg mijn weg. Naar waar 'het' gebeurt.

Excellent

Pacifisten kunnen tevreden zijn. Rond dit exercitieveld van het voormalige kazernecomplex zijn tegenwoordig de excellente studenten van het University College gelegerd. Als eenheid van de intelligentsia in slagorde opgesteld om de wereld te veroveren.
De altmodische button met de tekst 'Books are weapons' die ik mijzelf ooit opspelde zou hier een passend versiersel zijn. Een ereteken.

Rustplaats

De hemelse zaligheid daargelaten, er zijn plaatsen op aarde - zelfs in de stad - die sacrale stilte brengen. En waar ik al jaren aan voorbij ga. In haastige spoed.
Voor het eerst bezocht ik zo'n rustige plaats die voor velen tegelijkertijd de laatste is.

Zeven

Dat door een bijbels getal mijn leven in de versnelling komt is geen openbaring. Het fietsplezier neemt in elk geval met het aantal standjes van de schakelinrichting toe. In mijn beleving is het verzevenvoudigd.

30+

Een echte kaaskop was ik als tiener, en vooral jong belegen. Halverwege de jaren tachtig hulde ik me nogal ouwelijk in de afgedankte, halflange beige regenjas van mijn vader. Aan mijn voeten steevast Clarks dessert boots, ook wel bordeelsluipers genoemd. Wat was ik even later trots om als een van de eersten in het dorp onder de rook van Utrecht rond te stappen op bruin suède brogues.
De tijden zijn veranderd. Als schoeisel draag ik nu overwegend sneakers. Zelfs naar mijn werk. Waarschijnlijk ben ik hiermee een typisch geval van een oudere jongere. Om in kaassoorten te blijven, gerijpt en (al ruim tien jaar) 30+.

Worm

Door het dorp gaat een doodse stilte. Waar op zaterdagavond al de zondagsrust heerst. Door het dorp gaan piepende banden en een scooter op hoge toeren. Door merg en been. Door het dorp waar je worm hout hoort eten.

Kleintjes

De grootgrutter blijft op de kleintjes letten. Ze willen zelfs het kleine grut tussen de schappen van de afdeling Houdbaar aanzetten tot lezen. Overigens zonder ouderwets doel de jeugd te verheffen, eerder ter vergroting van de omzet.
De keuze van zomer wijnalmanak 2008 als kinderboek is een bijzondere bonus bij het boodschappen doen.

Zegen

Kent de sky toch een limit. Hoe nu munt te slaan uit de vrije val van de vooruitgang? In de tijd van de Hollandsche florijn telde men voornamelijk de zegeningen van het metalen betaalmiddel. '...zij nooit ten vloek...'
Verd... .

Boekenwereld

In de stad waar ik maar niet los van kom lees ik C.C.S. Crone op de muur. Even later loop ik Arthur Japin bij de Bruna op het Centraal Station tegen het lijf. De stad is een schrijfstad geworden. In een boekenwereld tussen kinderboekenweek en NS-publieksprijs. De voor mij korte terugweg naar Utrecht bevalt mij eigenlijk wel deze dagen.

Hoog

Zonder er een spektakel van te maken. Nu ik op de dertiende van de Neudeflat werk, heb ik - letterlijk - een hoge functie verworven. Met mijn werkplek begeef ik mij op niveau. In zekere zin ben ik daarmee een hoogwerker. Zonder me bewust omhoog gewerkt te hebben trouwens.

Zuiderburen

De Belgen hebben het ook niet makkelijk. Terwijl ze in vele opzichten te verkiezen zijn als vriend. Als je het wilt zien tenminste, en voorbij gaat aan de spot en de oenigheid die de Nederlandse media graag tonen over onze zuiderburen. Liever spreek ik een beleefde Belg in plaats van een Hollandse hufter.
Ze staan mij na die Belgen. Lees de door Tom Lanoye tussen 1997 en 2003 geschreven Monstertrilogie (Het goddelijke monster, Zwarte tranen en Bozen tongen) dat nog verrassend actueel is en je zit het hele land, gans België, op de huid.

Jasje

Zo ik iets ben, ben ik een 'jasjesman'. Bij het ruimen van de zomerkleding telde ik een overdaad van twaalf exemplaren. In de stoffen linnen, katoen en seersucker met uiteenlopende kleuren. Voor elke gelegenheid altijd de juiste variant bij de hand. Neem een tuinfeestje of zomerpartijtje. De uitnodigingen hiervoor bleven overigens uit. Bij de feestjes die ik wel afliep was vrijetijdskleding voldoende. Minder jasjes volstaan dus ook. Het kledingstuk blijft wel verrekte handig voor opbergen van geld, pen en opschrijfboekje.

'Zit m'n jasje goed? Vader gaat op stap. Is m'n pochetje d'r?'
Uit: vader gaat op stap door Toon Hermans

Slapte

Crisis? What crisis?
De hele wereld lijkt een financiële wereld vandaag de dag. We zitten er allemaal middenin. Daar hoef je allang geen beursbengel of bankbediende voor te zijn. Het financieel-economische nieuws is net als het weerbericht. Iedereen krijgt er mee te maken, je hoort het aan, baalt ervan maar kunt er niets aan veranderen. De onheilspellende tijdingen gaan aan mij voorbij. Zolang ik geen relatiecrisis heb bestaat er voor mij geen crisis.

Happy end

De zenuwen krijg ik ervan. Een gemanipuleerde nepwereld waar geen eigen interpretatie toegestaan is. De mix van een kinderachtige voorstelling van zaken, 'eenvoudig' teruggebracht tot een hele lange rij, snelle sprookjesachtige plaatsjes. Full colour fake, zeer geslepen uitgedacht door legers volwassenen lieden aan het werk gezet door grote bazen, hun buiken vol van winstoogmerk. De moraal van het groteske verhaal: effectbejag met zwaar orkestraal opgedrongen emotie. En gezang in een genre dat de keuze uit de weg gaat tussen musical, film, theater of toneel. Zwaar aangezette vertelkunst in een uitvoering die iedereen moet bekoren. En vooraf met man en macht al gedoemd is tot klassieker. Zonder open eindjes. Hier wordt verbeelding altijd gesmoord.

Filmfestival

Wie wel eens een filmfestival bezoekt en daar een film uit het programma bekijkt, kent het grote voordeel. Tijdens het Nederlands Filmfestival (NFF) en het IDFA proefde ik dit genoegen. Geen reclame vooraf, geen pauze en louter geinteresseerd publiek. Dit betekent bij sommige (vroege) vertoningen zelfs het comfort van royaal zitten. Een rolprent ontvouwt zich dan pas in opperste schoonheid.
In filmstad Utrecht is vanavond het filmbal de afsluiting van het NFF. Helaas weer een jaar wachten op het aangename cinematografische straatrumoer.

Prijs

Redenen om 's nachts een stratenwedstrijd voor raceauto's te organiseren: de coureurs zien minder scherp, raken eerder vermoeid, kunnen door lichtflitsen verblind worden en... als er eindelijk een ongeluk gebeurt en er breekt brand uit, komt het vuur veel beter in beeld. Wat overdag een klein fikkie lijkt, ziet er in het donker veel spectaculairder uit. Lang leve coureurs die nachtblind zijn.

Geert Makbrug

Pas als reisgenoot Evert mij er op wijst dringt het tot me door. Ik loop over het boekenweekgeschenk 2007. Aangeboden door mijn boekverkoper, na aanschaf van € 11,50 aan leesvoer uiteraard.
De uitgave van stichting CPNB werd vorig jaar ook in het Turks vertaald waarvan 20.000 exemplaren zijn uitgeven onder de titel Köprü. Nadat ik weer € 11,50 neertelde, in de zoveelste poging mijn onverzadigbare honger als lettervreter te stillen, ontving ik ook deze versie.
Vanwege ongelukkige vertaalfouten werd de hele oplage van de Turkse vertaling in april 2007 opnieuw gedrukt. De ontvangers van de ‘foute’ Köprü mochten het omruilen. Uiteraard behield ik de ongekuiste versie als bibliofiele specialiteit.